W środowisku akademickim stopnie naukowe są bardzo ważne. Nie tylko dodają prestiżu, ale również świadczą o oddaniu nauce, osiągnięciach i doświadczeniu. Dlatego tak istotne jest poprawne adresowanie osób, z którymi się rozmawia czy koresponduje. Dowiedz się, czy czym się różni profesor zwyczajny od profesora nadzwyczajnego oraz jak te osoby mianować w konwersacji.
Profesor – co to znaczy? Tytuł profesora w świecie akademickim
Profesor to osoba, która ma tytuł naukowy profesora. Oznacza to, że przeszła całą drogę przez stopnie naukowe: od tytułu zawodowego licencjata przez magistra, później stopień naukowy doktora, doktora habilitowanego aż do uzyskania miana profesora. Taka osoba może pochwalić się skrótem prof. przed swoim nazwiskiem.
Droga do tego tytułu jest bardzo długa i często poprzedzają go lata wysiłku naukowego, publikacji, nauki i dydaktyki. Z tego powodu tytuł ten nadaje Prezydent RP podczas specjalnego wydarzenia.
Profesor nadzwyczajny – kim jest i jakie ma funkcje?
Profesor nadzwyczajny to tytuł przyznawany osobom, które posiadają stopień doktora habilitowanego. Można go jednak w wyjątkowych wypadkach nadać także osobom bez habilitacji, ale szczególnie zasłużonym dla uczelni i wyróżniającym się naukowcom z tytułem naukowym.
Profesor nadzwyczajny zajmuje się działalnością dydaktyczną oraz badawczą, lecz jego pozycja w hierarchii akademickiej jest niższa niż profesora zwyczajnego.
Według zaleceń Słownika Języka Polskiego PWN dla odróżnienia od osoby mającej tytuł profesora, stanowisko profesora uczelni lub instytutu powinno być zapisywane po nazwisku, razem z nazwą uczelni lub instytutu (przeważnie w postaci skrótowca), przez którą jest zatrudniony, czyli: dr hab. Jan Kowalski, prof. UJ.
Ile zarabia profesor nadzwyczajny?
Według ustawy o szkolnictwie wyższym minimalna pensja podstawowa profesora nadzwyczajnego z tytułem naukowym wynosi 5025 zł brutto. Każda uczelnia jednak decyduje o tym we własnym zakresie.
Profesor zwyczajny – kim jest? Jakie ma prawa na uczelni?
Stanowisko profesora zwyczajnego to awans i jednocześnie tytuł przyznawany osobom, które posiadają już tytuł profesora nadzwyczajnego i wyróżniają się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi oraz organizacyjnymi. Profesor zwyczajny pełni kluczową rolę w kształtowaniu polityki naukowej i dydaktycznej uczelni oraz często jest autorytetem w swojej dziedzinie.
Chociaż funkcja nauczyciela akademickiego wiąże się z ogromnym prestiżem, stanowisko profesora zwyczajnego (skrót p. zw.) to nie to samo co tytuł naukowy profesora (skrót prof.). Jedno odnosi się do pracownika naukowo-dydaktycznego, a drugie – do pracy na polu naukowym.
Ile zarabia profesor zwyczajny?
Dolna granica podstawowej pensji profesora zwyczajnego to 5390 zł brutto, czyli na rękę około 3900 zł. Oczywiście to nie wszystko. Do samej pensji dochodzi np. dodatek za staż, w przypadku profesorów najczęściej jest to 20% pensji zasadniczej. Pensja razem z owym dodatkiem wynosi więc 6468 zł brutto. Praktycznie wszyscy profesorowie zwyczajni mają prawo do najwyższego dodatku stażowego – w wys. 20 proc.
Profesor zwyczajny a profesor nadzwyczajny – podobieństwa i różnice
Chociaż obie te funkcje występują na uczelni wyższej, profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny są dwoma odrębnymi tytułami naukowymi, które trzeba umieć rozróżniać.
Stanowisko profesora nadzwyczajnego jest nadawane jako pierwsze i chociaż łączy się z dużym prestiżem, nie jest ostateczną funkcją, jaką można otrzymać na uniwersytecie. Dotyczy on osób posiadających tytuł naukowy profesora, chociaż nie zawsze – często nadaje się go również doktorom habilitowanym, a nawet doktorom za szczególne osiągnięcia naukowe i oddanie swojej uczelni.
Z kolei profesor zwyczajny to tytuł, który stanowi ukoronowanie kariery naukowej. Osoba na tym stanowisku wyróżnia się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi oraz organizacyjnymi oraz ma realny wpływ na politykę naukową na uniwersytecie.
Jak zwracać się do profesora?
Niezależnie od tego, czy mowa o profesorze (prof.), profesorze nadzwyczajnym (dr hab. Jan Kowalski, prof. UJ) czy profesorze zwyczajnym (p. zw.), do każdej z tych osób będziemy zwracać się „Pani Profesor” lub „Panie Profesorze”.
Podobnie będzie w przypadku osoby, która posiada tytuł doktora habilitowanego. Bardzo ważne jest, by nie zwracać się wtedy per „Pani Doktor” lub „Panie Doktorze”, bo może być to odebrane jako zniewaga i umniejszanie ich stopniowi naukowemu.
