Kwalifikacje zawodowe, czym są i jakie mają znaczenie

W ostatnich latach pojawiła się ogromna potrzeba podnoszenia kompetencji i kwalifikacji zawodowych pracowników. Firmy, które chcą być konkurencyjne w branży, chcą mieć jak najlepsze wyniki finansowe, powinny zadbać o to, aby regularnie podnosić kompetencje zawodowe podwładnych.

Kwalifikacje zawodowe, czyli kompetencje twarde i miękkie mają znaczenie

Kwalifikacje zawodowe są definiowane jako zdobywanie oraz uzupełnianie wiedzy pracowników oraz podnoszenie umiejętności i kompetencji podwładnych ¹. Zgodnie z polskim prawem pracy, pracodawca powinien umożliwić pracownikom podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych. Obecnie kluczowe znaczenie mają dwa rodzaje kompetencji, a więc twarde i miękkie. Współcześnie aktualny jest więc pogląd P. Druckera, zgodnie z którym kompetencje pracowników oraz ich wiedza są postrzegane jako istotne elementy kapitału ludzkiego w organizacji ². Pracodawca powinien więc wykorzystywać wiedzę i umiejętności podwładnych w sposób efektywny, dzięki czemu może się to przyczynić do sukcesu organizacji. Dotychczasowe badania wykazały, że nawet 88% ogłoszeń o pracę posiada informacje o konkretnych kompetencjach potrzebnych na danym stanowisku ³. Pojawiają się więc tutaj zarówno kompetencje twarde (na przykład ukończony kierunek studiów, prawo jazdy, kursy, certyfikaty), jak i miękkie (na przykład zdolność zarządzania czasem swojej pracy, efektywne negocjowanie, umiejętność komunikowania się z innymi i pracy w zespole).  

Dlaczego podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest tak ważne?

Praca powinna przede wszystkim zachęcać pracowników do rozwoju i sprawiać, że codzienne obowiązki są wyzwaniem, ale i przyjemnością. Coraz więcej psychologów biznesu, a także specjalistów ds. zarządzania zasobami ludzkimi i menedżerów, wskazuje na to, że podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest bardzo ważnym aspektem i pracodawcy powinni zwracać na to uwagę. Wielu właścicieli firm zauważa, że inwestowanie w szkolenia pracowników, a także w ich wszechstronny rozwój, zwraca się z naddatkiem. Do najważniejszych korzyści związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, można zakwalifikować:

1. Zwiększenie konkurencyjności firmy w danej branży, ponieważ kompetentni pracownicy są ważnym zasobem organizacyjnym.
2. Lepszy wizerunek przedsiębiorstwa, także pod kątem employer brandingu.
3. Zwiększenie zadowolenia pracowników, co bezpośrednio wpływa na ich produktywność i efektywność w miejscu zatrudnienia.
4. Z perspektywy pracownika podnoszenie kwalifikacji zawodowych sprawia, że możliwe jest uzyskanie awansu, podwyżki lub zmiana stanowiska na lepsze. Dodatkowo w ten sposób zwiększa się samoocena i wiara w siebie, a ciągły rozwój zawodowy daje dużo satysfakcji. 
5. Inwestycja finansowa w pracowników, która zwraca się zarówno w zakresie finansowym, jak i kompetencyjnym, a także wizerunkowym. 

Można stwierdzić, że pracodawcy powinni motywować swoich podwładnych do rozwijania się i podnoszenia kompetencji. 

Szkolenia jako sposób podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Jedną z najczęściej wykorzystywanych metod podnoszenia kwalifikacji zawodowych są szkolenia. Ich celem jest rozwijanie umiejętności na konkretnym stanowisku pracy, a także dbanie o inne kompetencje, potrzebne w firmie. Zwykle wyróżnia się dwa rodzaje szkoleń, a więc wewnętrzne i zewnętrzne. Szkolenia wewnętrzne są prowadzone zwykle w siedzibie firmy (lub obecnie online) i dotyczą one spraw ważnych dla wykonywanych obowiązków. Ten typ szkoleń jest zwykle dosyć powtarzalny i rutynowy. Z kolei szkolenia zewnętrzne to doskonała opcja dla pracowników, którym zależy na poznaniu bardziej obiektywnego podejście do obowiązków i danych kompetencji. Takie szkolenia prowadzone są zwykle poza miejscem pracy i pozwalają na zrozumienie różnych kultur organizacyjnych, a także poznanie doświadczeń innych ludzi. 

Inne metody podnoszenia kompetencji pracowniczych

Poza szkoleniami, firmy wykorzystują także inne metody podnoszenia kwalifikacji, na przykład kursy i warsztaty, które zwykle są bardzo praktyczne i ich celem jest zdobywanie kompetencji zawodowych. Dodatkowo, niektóre przedsiębiorstwa mają stworzony specjalny program rozwojowy dla swoich pracowników i w ramach takiego programu są środki finansowe na przykład na zewnętrzne kursy, konferencje zawodowe, a także studia podyplomowe. W ten sposób pracodawca dodatkowo inwestuje w rozwój pracowników. 

¹ Ludera-Ruszel, A., Pojęcie kwalifikacji zawodowych w kontekście przepisów o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych przez pracowników, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, Seria Prawnicza, Zeszyt 74, 2012. 

² Edersheim, E.H., Przesłanie Druckera. Zarządzanie oparte na wiedzy, MT Biznes, Warszawa, 2009. 

³ Paprocka, I., Terlecki, M.,  Kompetencje twarde czy miękkie? Analiza ofert pracy pod kątem pożądanych przez pracodawców kompetencji zawodowych, 2015.