Psycholog – poznaj ścieżkę kariery, zarobki i obowiązki

Psychologia to obecnie jeden z najpopularniejszych kierunków studiów. Osoby decydujące się na jej studiowanie chwalą sobie nowoczesne metody badań, aktualność wiedzy oraz wiele perspektyw, które daje dyplom z psychologii.

Dowiedz się, jak wygląda ścieżka rozwoju przyszłego specjalisty, jakie ma on prawa i obowiązki oraz czym ta profesja różni się od zawodów psychoterapeuty i psychiatry.

Czym zajmuje się psycholog? Zakres praw i obowiązków

Zakres pracy psychologów reguluje m.in. Ustawa z dn. 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Przeczytamy w niej, iż do ich obowiązków należy:

• diagnoza psychologiczna,
• wydawanie opinii,
• psychoterapia,
• udzielanie pomocy psychologicznej.

Ponadto psychologowie mogą prowadzić badania naukowe i działalność dydaktyczną. W praktyce działają w szeroko objętym obszarze zdrowia psychicznego, np. w obrębie zaburzeń psychicznych (np. poprzez leczenie zaburzeń), zmian życiowych oraz kwestii psychicznych utrudniających codzienne funkcjonowanie.

Psycholog na tle innych zawodów

Warto zaznaczyć, że według Barometru Zawodów 2022 na rynku brakuje psychologów i psychoterapeutów. Oznacza to, że nastał idealny moment na rozważenie, czy nie jest to profesja dla Ciebie.

Psychologia oferuje wiele ścieżek rozwoju, począwszy od własnej praktyki, jak i pracę w korporacjach, klubach sportowych, ośrodkach pomocy i szkołach. Nawet agencje marketingowe i reklamowe chętnie korzystają z usług psychologów.

Psycholog i psychiatra

Zawód psychologa bywa często mylony z zawodem psychiatry. Ich rozróżnienie jest bardzo ważne, ponieważ mają one zupełnie inny zakres pracy oraz uprawnienia.

Psycholog to osoba, która ukończyła studia jednolite magisterskie na kierunku psychologia lub kierunku pokrewnym (np. psychologia w biznesie). Później może pochwalić się tytułem magistra. Psychologowie mogą pracować w wielu miejscach, w tym w szpitalach, ale nie są lekarzami. Mogą za to diagnozować, leczyć uzależnienia oraz wspierać w codziennym funkcjonowaniu osoby z trudnościami (np. depresją i innymi zaburzeniami czy radzeniem sobie ze stresem).

Psychiatra to absolwent studiów na kierunku lekarskim, który później zrobił specjalizację w zakresie psychiatrii. Taki lekarz może wypisywać recepty (np. na leczenie farmakologiczne) i wystawiać skierowania na badania oraz ma ściśle medyczną wiedzę na temat całego organizmu człowieka. Najczęściej też psychiatrzy nie prowadzą terapii – robią to psychoterapeuci, z którymi często współpracują. Ich diagnoza może być przydatna w leczeniu pacjenta.

Psycholog a psychoterapeuta – kim jest ten specjalista?

Psycholog to osoba, która skończyła studia psychologiczne lub medyczne. Jeśli chce się dalej rozwijać, może zostać psychoterapeutą.

Aby to osiągnąć, niezbędne jest zakończenie czteroletniego szkolenia podyplomowego w instytucji rekomendowanej przez organizacje zrzeszające specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego. Psychoterapeuci kształcą się w jednym z wybranych podejść (nurtów):

• psychodynamicznym,
• poznawczo-behawioralnej,
• systemowym,
• integracyjnym,
• humanistyczno-egzystencjalnym.

Podejścia te różnią się od siebie podstawowymi założeniami dotyczącymi terapii oraz metodami pracy z pacjentem. Każdy nurt jest przydatny w innym przypadku, a jego wybranie stanowi kierunek specjalizowania się przyszłego psychoterapeuty.

Sprawdź, czy będziesz dobrym psychologiem!

Choć ta praca wydaje się bardzo interesująca i kusi wielością przypadków, z którymi ma się do czynienia, należy pamiętać, że aby ją wykonywać, trzeba wykazać się wieloma cechami.

Oprócz empatii i umiejętności słuchania dobry psycholog potrafi nie angażować się w życie swoich pacjentów – bywa to bardzo trudne, szczególnie gdy naszej pracy przyświeca poczucie misji. Jednak tylko odcięcie się od omawianych tematów (np. na terapii) daje możliwość pomocy. Psycholog nie może „wciągać” problemów swoich pacjentów, ponieważ nadmiar złych emocji może go przytłoczyć.

Ponadto warto wykazać się samodyscypliną, szczególnie jeśli prowadzi się prywatną praktykę i trzeba umawiać pacjentów i organizować ich dokumentację. Tylko porządek w papierach umożliwia rzetelną pracę i gwarantuje, że psycholog śledzi postępy ludzi, którzy do niego przychodzą.

Do wykonywania zawodu psychologa przydatna jest też chęć ciągłego dokształcania. Nie chodzi tylko o wyższe wykształcenie, które zdobywa się tylko raz, ale również szkolenia, konferencje i kursy, dzięki którym mogą podnosić swoje kwalifikacje zarówno jeśli chodzi o dziedzinę nauki, jak i umiejętności pracy z pacjentem.

Jak zostać psychologiem?

Jak zostało wcześniej wspomniane, aspirujący psycholog musi skończyć 5-letnie jednolite studia magisterskie na kierunku psychologicznym. Warunkiem koniecznym zakończenia studiów jest – oprócz napisania pracy magisterskiej – zaliczyć podyplomowy staż zawodowy pod nadzorem doświadczonego psychologa.

Absolwent może dokształcić się i zrobić kilkuletnią specjalizację podyplomową z wybranego nurtu psychologii. Tą drogą zdobywa również uprawnienia psychoterapeuty.

Specjalizacje w obrębie psychologii

Istnieje wiele różnych dróg w obrębie psychologii, ale niektóre z nich mają konkretne wymagania, których trzeba dopełnić, aby wykonywać tę pracę.

Psycholog dziecięcy

Jeśli psycholog chce pracować z dziećmi i młodzieżą, musi też uzyskać wymagane formalne wykształcenie pedagogiczne.

Psycholog kliniczny

Aby uzyskać tytuł psychologa klinicznego, po zakończeniu studiów należy odbyć pięcioletnią specjalizację dyplomową w dziedzinie psychologii klinicznej. Składa się ona z dwóch następujących po sobie etapów, z których każdy obejmuje staże specjalistyczne trwające odpowiednio 15 i 12 miesięcy.

Psychoterapeuta

Psychoterapia to proces, który wymaga od terapeuty dużego zaplecza metodycznego i merytorycznego. Właśnie dlatego potrzebna jest tu 4-letnia specjalizacja w tym zakresie. Dopiero po tym czasie można świadczyć usługi terapeutyczne.

Psycholog sądowy (biegły sądowy)

Aby pracować jako psycholog sądowy, należy po studiach skończyć studia podyplomowe z psychologii sądowej. 

Dodatkowo istnieje opcja zdobycia certyfikatu psychologa sądowego, który jest wydawany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne (PTP). Taki certyfikat potwierdza posiadanie specjalistycznych umiejętności oraz uprawnień do pracy w zawodzie psychologa sądowego.

Aby uzyskać certyfikat, zazwyczaj należy zdać egzamin na psychologa sądowego.

Praca psychologa a zarobki w 2024 r.

Różnorodność pracy psychologów sprawia, że mogą oni różnie zarabiać. Portal Wynagrodzenia.pl wyznaczył medianę płac psychologów i psychoterapeutów na poziomie specjalisty na 5 110 PLN brutto. Z kolei na poziomie starszego specjalisty jest to już kwota 6 480 PLN brutto, a 25% ankietowanych zarabia ponad 8 000 PLN brutto miesięcznie.

Warto również zauważyć, że część psychologów pracuje w kilku miejscach, np. szkołach lub innych instytucjach oraz „dorabia” własną praktyką (konsultacje z psychologiem kosztują od 100, nawet 200 zł za sesję). Dzięki temu ich zarobki mogą wynosić znacznie więcej.

Psychologia czeka na Ciebie!

Jeśli chcesz się rozwijać w swojej dziedzinie, nie przerażają Cię pięcioletnie studia magisterskie i lubisz pracę z drugim człowiekiem, psychologia to może być kierunek dla Ciebie. Choć nie jest łatwo się na niego dostać, oferuje tak wiele, że nigdy nie będziesz się nudzić. To dobry moment na decyzję, ponieważ na rynku potrzeba specjalistów w tym zakresie.

Źródła [dostęp: 28.11.2024 r.]:

wynagrodzenia.pl

Ż. Spadło, Jak zostać psychologiem? Studia i ścieżki kariery + porady, w: https://www.livecareer.pl/porady-zawodowe/jak-zostac-psychologiem.

Psycholog sądowy – jak nim zostać?, w: https://www.ahe.lodz.pl/strefa-wiedzy/psycholog-sadowy-jak-nim-zostac.